Panwari Kand: ਜਾਟਵ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਧੀ ਦੀ ਬਾਰਾਤ 21 ਜੂਨ 1990 ਨੂੰ ਆਗਰਾ ਦੇ ਪਨਵਾਰੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਆਉਣਾ ਸੀ। ਜਾਟ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਬਾਰਾਤ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
Agra Panwari Kand: ਆਗਰਾ ਦੇ ਬਹੁ-ਚਰਚਿਤ ਪਨਵਾਰੀ ਕੇਸ ਵਿੱਚ 34 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਅਦਾਲਤ ਦਾ ਵੱਡਾ ਫੈਸਲਾ ਆਇਆ ਹੈ। ਅਦਾਲਤ ਨੇ 36 ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ। 34 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਦਾਲਤ ਨੇ 78 ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਚੋਂ 36 ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, 16 ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਬਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਸੁਣਵਾਈ ਦੌਰਾਨ 27 ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।
34 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਮਾਮਲਾ
ਦਰਅਸਲ, 21 ਜੂਨ 1990 ਨੂੰ ਆਗਰਾ ਦੇ ਸਿਕੰਦਰਾ ਥਾਣਾ ਖੇਤਰ ਦੇ ਪਨਵਾਰੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਚੋਖੇਲਾਲ ਜਾਟਵ ਦੀ ਧੀ ਮੁੰਦਰਾ ਦਾ ਵਿਆਹ ਹੋਣਾ ਸੀ। ਬਾਰਾਤ ਆਗਰਾ ਦੇ ਗਵਾਲੀਅਰ ਰੋਡ ਨਗਲਾ ਪਦਮ ਤੋਂ ਆਉਣੀ ਸੀ। ਬਾਰਾਤ ਦੌਰਾਨ ਜਾਟ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ। ਵਿਰੋਧ ਕਾਰਨ ਬਾਰਾਤ ਨਹੀਂ ਆ ਸਕੀ। ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਪੁਲਿਸ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਦਖਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਾਰਾਤ ਆਈ। ਇਸ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਵੀ ਜਾਟ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਪੰਜ ਤੋਂ ਛੇ ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕ ਬਾਰਾਤ ਰੋਕਣ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਸੀ।
ਬਾਰਤ ਰੋਕਣ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭੀੜ ਹੋਈ ਸੀ ਇਕੱਠੀ
ਭੀੜ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਪੁਲਿਸ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਤਾਕਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਭੀੜ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਲਈ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਕਰਨੀ ਪਈ। ਦੰਗਾ ਭੜਕਣ ਕਾਰਨ ਫੌਜ ਨੂੰ ਬੁਲਾਉਣੀ ਪਈ। ਦੰਗਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਜਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਆਗਰਾ ਦੇ ਪਨਵਾਰੀ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 10 ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਕਰਫਿਊ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੰਗਿਆਂ ਵਰਗੀ ਸਥਿਤੀ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
34 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਚੱਲੀ ਸੁਣਵਾਈ ਵਿੱਚ 35 ਗਵਾਹਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ। 24 ਜੂਨ 1990 ਨੂੰ, ਆਗਰਾ ਦੇ ਕਾਗਰੋਲ ਪੁਲਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਐਸਓ ਓਮਪਾਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇੱਕ ਰਾਹਗੀਰ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ‘ਤੇ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਜਾਟ ਭਾਈਚਾਰੇ ਅਤੇ ਜਾਟਵ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿਚਕਾਰ ਝੜਪ
ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਧਾਰਾ 147, 148, 149 ਅਤੇ 310 ਦੇ ਤਹਿਤ 36 ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਪਾਇਆ। ਅਦਾਲਤ ਨੇ 16 ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਬਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਹੁਣ ਅਦਾਲਤ 30 ਮਈ ਨੂੰ 36 ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਏਗੀ। ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ 35 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਪਨਵਾੜੀ ਵਿੱਚ ਜਾਟਵ ਭਾਈਚਾਰੇ ਅਤੇ ਜਾਟ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿਚਕਾਰ ਭਿਆਨਕ ਝੜਪ ਹੋਈ ਸੀ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹਿਜਰਤ ਕਰਨੀ ਪਈ ਸੀ। ਇਸ ਪੂਰੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ 78 ਲੋਕਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਚਾਰਜਸ਼ੀਟ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। 51 ਵਿਰੁੱਧ ਕੇਸ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਜੇਲ੍ਹ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜ਼ਮਾਨਤ ‘ਤੇ ਬਾਹਰ ਸੀ।
ਘਟਨਾ ਸਮੇਂ, ਆਗਰਾ ਦੇ ਕਾਗਰੋਲ ਪੁਲਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਐਸਓ ਓਮਵੀਰ ਸਿੰਘ ਰਾਣਾ ਨੇ ਇੱਕ ਰਾਹਗੀਰ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ‘ਤੇ ਐਫਆਈਆਰ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ 35 ਗਵਾਹਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
