Earthquake In Tibet; ਤਿੱਬਤ, ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਅਤੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿੱਚ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਤੇਜ਼ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਤਿੱਬਤ ਵਿੱਚ 3.8 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ ਹੈ। ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਵਿੱਚ 4.5 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿੱਚ 3.9 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਖ਼ਬਰ ਲਿਖੇ ਜਾਣ ਤੱਕ, ਇਸ ਭੂਚਾਲ ਕਾਰਨ ਕਿਸੇ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਕੋਈ ਖ਼ਬਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਭੂਚਾਲ ਧਰਤੀ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਹਰਕਤਾਂ ਜਾਂ ਵਾਈਬ੍ਰੇਸ਼ਨ ਹਨ, ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਪਲੇਟਾਂ ਦੀ ਗਤੀ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਵੀ ਜਾਣੋ ਕਾਰਨ
ਧਰਤੀ ਦੀ ਬਾਹਰੀ ਪਰਤ (ਲਿਥੋਸਫੀਅਰ) ਕਈ ਵੱਡੀਆਂ ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਪਲੇਟਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਹ ਪਲੇਟਾਂ ਧਰਤੀ ਦੇ ਅੰਦਰਲੇ ਹਿੱਸੇ (ਮੈਂਟਲ) ‘ਤੇ ਤੈਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਪਲੇਟਾਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਟਕਰਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਦੂਰ ਹਟਦੀਆਂ ਹਨ ਜਾਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਖਿਸਕ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਤਣਾਅ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਤਣਾਅ ਅਚਾਨਕ ਛੱਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
ਜਦੋਂ ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਪਲੇਟਾਂ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ ਛੱਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਊਰਜਾ ਭੂਚਾਲ ਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਫੈਲਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਲਹਿਰਾਂ ਧਰਤੀ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਨੂੰ ਹਿਲਾ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਉਹ ਜਗ੍ਹਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਚੱਟਾਨਾਂ ਦੇ ਟੁੱਟਣ ਦੇ ਬਿੰਦੂ ਤੋਂ ਠੀਕ ਉੱਪਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਕਿੱਥੇ ਹੈ ਖ਼ਤਰਾ ?
ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਫਾਲਟ ਲਾਈਨਾਂ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੱਛ, ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ) ਦੇ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਭੂਚਾਲਾਂ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਸੰਭਾਵਿਤ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਰਤੀ ਪਲੇਟ ਯੂਰੇਸ਼ੀਅਨ ਪਲੇਟ ਨਾਲ ਟਕਰਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ, ਭੂਚਾਲ ਕੁਦਰਤੀ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਮਨੁੱਖੀ-ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹਨ, ਜੋ ਧਰਤੀ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।
ਰਿਕਟਰ ਪੈਮਾਨੇ ‘ਤੇ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਕਿਵੇਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ?
4 ਤੋਂ 4.9 ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਵਿੱਚ, ਘਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਸਾਮਾਨ ਆਪਣੀ ਜਗ੍ਹਾ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਡਿੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ। 5 ਤੋਂ 5.9 ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਵਿੱਚ, ਭਾਰੀ ਸਮਾਨ ਅਤੇ ਫਰਨੀਚਰ ਵੀ ਹਿੱਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। 6 ਤੋਂ 6.9 ਵਿੱਚ, ਇਮਾਰਤ ਦਾ ਅਧਾਰ ਦਰਾਰ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। 7 ਤੋਂ 7.9 ਵਿੱਚ, ਇਮਾਰਤਾਂ ਢਹਿ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। 8 ਤੋਂ 8.9 ਵਿੱਚ, ਸੁਨਾਮੀ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤਬਾਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਗੰਭੀਰ ਤਬਾਹੀ 9 ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
