Hemkund Sahib Yatra: ਅੱਜ ਸਵੇਰੇ 9:30 ਵਜੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਹੇਮਕੁੰਡ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਕਪਾਟ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤੇ ਗਏ। ਧਾਮ ਨੂੰ ਫੁੱਲਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਮੌਕੇ 4500 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਮੌਜੂਦ ਸਨ। ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਜੱਥਾ ਪੰਜ ਪਿਆਰਿਆਂ ਨਾਲ ਘੰਗਰੀਆ ਪਹੁੰਚਿਆ। ਹੇਮਕੁੰਡ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਵੀ ਬਰਫ਼ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਯਾਤਰਾ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਖੁੱਲ੍ਹਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕਈ ਧਾਰਮਿਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵੀ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ।
ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨ ਹੇਮਕੁੰਡ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਐਤਵਾਰ ਸਵੇਰੇ 9:30 ਵਜੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਰਸਮਾਂ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਨਾਲ ਖੋਲ੍ਹੇ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਲਈ ਧਾਮ ਨੂੰ ਸੱਤ ਕੁਇੰਟਲ ਫੁੱਲਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਕਪਾਟ ਖੁੱਲ੍ਹਣ ਦੇ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਧਾਮ ਵਿੱਚ 4,500 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਮੌਜੂਦ ਰਹਿਣਗੇ। ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਜੱਥਾ ਪੰਚ ਪਿਆਰਿਆਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਘੰਗਰੀਆ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਹੇਮਕੁੰਡ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਵੀ ਚਾਰ ਤੋਂ ਪੰਜ ਫੁੱਟ ਬਰਫ਼ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਬਰਫ਼ ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਭਗ ਤਿੰਨ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਤੈਅ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ।
13 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪੈਦਲ
ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਹੇਮਕੁੰਡ ਸਾਹਿਬ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਅਧਾਰ ਕੈਂਪ, ਗੋਵਿੰਦਘਾਟ ਵਿਖੇ ਸਥਿਤ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿਖੇ ਅਖੰਡ ਪਾਠ, ਸ਼ਬਦ-ਕੀਰਤਨ ਅਤੇ ਅਰਦਾਸ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਲਗਭਗ 8:30 ਵਜੇ, ਸ਼੍ਰੀ ਬਦਰੀਨਾਥ-ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਮੰਦਰ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਉਪ ਪ੍ਰਧਾਨ ਰਿਸ਼ੀ ਪ੍ਰਸਾਦ ਸਤੀ ਅਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਹੇਮਕੁੰਡ ਸਾਹਿਬ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਟਰੱਸਟ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨਰਿੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬਿੰਦਰਾ ਨੇ ਪੰਜ ਪਿਆਰਿਆਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਜਥੇ ਨੂੰ ਘੰਗਰੀਆ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਕੀਤਾ।
ਇਹ ਜਥਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਾਹਿਬ ਨਾਲ 13 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪੈਦਲ ਚੱਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਘੰਗਰੀਆ ਪਹੁੰਚਿਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਵਾਹੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਕਾ ਖਾਲਸਾ, ਵਾਹੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫਤਹਿ, ਜੋ ਬੋਲੇ ਸੋ ਨਿਹਾਲ ਆਦਿ ਦੇ ਨਾਅਰੇ ਗੂੰਜਦੇ ਰਹੇ। ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦਾ ਜਥਾ ਅੱਜ ਸਵੇਰੇ 5 ਵਜੇ ਘੰਗਰੀਆ ਤੋਂ ਰਵਾਨਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਸਵੇਰੇ 9 ਵਜੇ ਦੇ ਕਰੀਬ ਹੇਮਕੁੰਡ ਸਾਹਿਬ ਪਹੁੰਚੇਗਾ। ਕਪਾਟੋਧਘਾਟਨ ਲਈ 50 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਨੂੰ ਸਜਾਉਣ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਇਸ ਮੌਕੇ ਮੇਜਰ ਜਨਰਲ ਨੌਰਥ ਕਮਾਂਡ ਜਯਾ ਚੰਦਰ, 418 ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਕੋਰ ਦੇ ਓਸੀ ਰਵਿੰਦਰ ਔਲਾ, ਰਾਜਦੀਪ ਮਹਿਤਾ, ਡਾ. ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ, ਜੋਤੀਰਮਠ ਦੀ ਸਾਬਕਾ ਨਗਰ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਪ੍ਰਧਾਨ ਰੋਹਿਣੀ ਰਾਵਤ, ਮੰਦਰ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਉਪ ਪ੍ਰਧਾਨ ਕਿਸ਼ੋਰ ਪੰਵਾਰ ਆਦਿ ਮੌਜੂਦ ਸਨ।
ਅੱਜ ਦਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ
- ਸਵੇਰੇ 9:30 ਵਜੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਖੁੱਲ੍ਹਣ ਦੇ ਨਾਲ, ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਸਤਖੰਡ ਤੋਂ ਕੱਢ ਕੇ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਸਜਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ
- ਸਵੇਰੇ 10 ਵਜੇ ਸੁਖਮਨੀ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਪਾਠ
- ਸਵੇਰੇ 11:30 ਵਜੇ ਤੋਂ ਦੁਪਹਿਰ 12:30 ਵਜੇ ਤੱਕ ਸ਼ਬਦ ਕੀਰਤਨ
- ਦੁਪਹਿਰ 12:35 ਵਜੇ ਤੱਕ ਪਹਿਲੀ ਅਰਦਾਸ
- ਦੁਪਹਿਰ 1:00 ਵਜੇ ਹੁਕਮਨਾਮਾ ਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ
ਗੋਵਿੰਦਘਾਟ ਵਿਖੇ ਅਲਕਨੰਦਾ ਨਦੀ ‘ਤੇ ਬਣੇ ਨਵੇਂ ਬੇਲੀ ਪੁਲ ਤੋਂ ਆਵਾਜਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਬੇਲੀ ਪੁਲ ਤੋਂ ਪੁਲਨਾ ਤੱਕ ਚਾਰ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਾਮਾਨ ਨਾਲ ਭਰੇ ਛੋਟੇ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਵਾਹਨ ਵੀ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪੁਲ ਦੇ ਨੇੜੇ 200 ਮੀਟਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਯਾਤਰੀ ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪਹੁੰਚ ਸੜਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਹੁੰਚ ਸੜਕ ਤੋਂ ਪੁਲਨਾ ਤੱਕ ਚਾਰ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਟਲ ਸੇਵਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਕਿਰਾਇਆ 50 ਰੁਪਏ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਹੇਮਕੁੰਡ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਖੁੱਲ੍ਹਣ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਕਾਰਨ ਭਾਇਉਂਦਰ ਘਾਟੀ ਜੀਵੰਤ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗੀ ਹੈ। ਚਮੋਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਅਤੇ ਬਾਹਰੀ ਰਾਜਾਂ ਤੋਂ ਸੈਂਕੜੇ ਲੋਕ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਲਈ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ 19 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਔਖੀ ਯਾਤਰਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੇਮਕੁੰਡ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਰਾਤ ਠਹਿਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਘੰਗਰੀਆ ਵਾਪਸ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਚਮੋਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਮੁੰਦਰ ਤਲ ਤੋਂ 15,225 ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੇਮਕੁੰਡ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਖੋਜ 1885 ਵਿੱਚ ਲੁਧਿਆਣਾ (ਪੰਜਾਬ) ਦੇ ਇੱਕ ਪੱਤਰਕਾਰ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਨਰੋਤਮ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਬਦਰੀਨਾਥ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੀਤਾ।
ਇਸ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਛਲੇ ਜਨਮ ਬਾਰੇ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹੇਮਕੁੰਡ ਪਹਾੜ ‘ਤੇ ਦੁਸ਼ਟਦਮਨ ਵਜੋਂ ਤਪੱਸਿਆ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਪੱਤਰਕਾਰ ਤਾਰਾ ਨਰੋਤਮ ਸਿੰਘ ਪੰਜਾਬ ਗਈ ਅਤੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਲੇਖ ਲਿਖਿਆ।ਫਿਰ ਇਸ ਸਥਾਨ ਬਾਰੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਹੋਈ।ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਯਾਤਰਾ 1934 ਵਿੱਚ ਫੌਜ ਦੇ ਹਵਲਦਾਰ ਬਾਬਾ ਮੋਦਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ।
