Himachal Pradesh; ਹਿਮਾਚਲ ਦੇ ਮਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਸੇਬਾਂ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਕਾਰਨ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਰਕਾਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਤੁਰਕੀ ਸੇਬਾਂ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ‘ਤੇ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਮਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਤੁਰਕੀ, ਈਰਾਨ, ਚਿਲੀ, ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਸੇਬ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਸੇਬਾਂ ‘ਤੇ ਆਯਾਤ ਡਿਊਟੀ 50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਹਿਮਾਚਲ ਵਿੱਚ, ਮਾਲੀ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਸੇਬਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਡੱਬਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ ਲਈ 1200 ਤੋਂ 1400 ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸੇਬ ਦੇ ਬਾਗ ਵਿੱਚ ਪੌਦੇ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ, ਸਪਰੇਅ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਤੱਕ ਦੀ ਪੂਰੀ ਲੜੀ ਦੀ ਲਾਗਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਤੁਰਕੀ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਆਦਿ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਸੇਬ ਸਸਤੇ ਹਨ।
ਰਾਜ ਦੇ ਸ਼ਿਮਲਾ, ਕੁੱਲੂ, ਮੰਡੀ, ਚੰਬਾ, ਕਿਲੌਰ, ਲਾਹੌਲ-ਸਪੀਤੀ, ਸਿਰਮੌਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੇਬ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹਿਮਾਚਲ ਦੇ ਕੁੱਲ ਸੇਬ ਉਤਪਾਦਨ ਦਾ 80 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸ਼ਿਮਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸਾਲਾਨਾ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਚਾਰ ਕਰੋੜ ਡੱਬੇ ਸੇਬ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਹਿਮਾਚਲ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸੇਬ ਉਤਪਾਦਕ ਰਾਜ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਹੈ। ਸੇਬ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਅਤੇ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਹਿਮਾਚਲ ਅਤੇ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਸੇਬ ਆਪਣੀ ਬਿਹਤਰ ਗੁਣਵੱਤਾ ਕਾਰਨ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਛਾਣ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।
ਸੇਬ ਦੂਜੇ ਰਾਜਾਂ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ
ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਦਰਾਮਦ ਦਾ 25% ਚਿਲੀ ਤੋਂ, 12.43% ਤੁਰਕੀ ਤੋਂ ਅਤੇ 7.75% ਈਰਾਨ ਤੋਂ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਪਾਰੀ ਜੋ ਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੇ, ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਈਰਾਨੀ ਸੇਬ ਭਾਰਤ ਲਿਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਵਪਾਰੀਆਂ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਫਾਇਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਈਰਾਨ ਤੋਂ ਸੇਬਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਕਰੇਟ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਾਹਨਾਂ ਤੱਕ 300 ਰੁਪਏ ਤੋਂ 600 ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਹਿਮਾਚਲ ਵਿੱਚ, ਪੌਦੇ ਤੋਂ ਸੇਬਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਕਰੇਟ ਤੋੜਨ, ਇਸਨੂੰ ਪੈਕ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ 300 ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਆਫ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸੇਬ ਈਰਾਨ-ਤੁਰਕੀ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਸਟੋਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਰੇਟ ਰੱਖਣ ਦੀ ਲਾਗਤ 200 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਕੁੱਲ ਹਿਸਾਬ ਲਗਾਈਏ, ਤਾਂ ਇਸਦੀ ਕੀਮਤ 200 ਰੁਪਏ ਹੈ। 25 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਦੇ ਸੇਬ ਦੇ ਡੱਬੇ ਨੂੰ ਬਾਗ਼ ਤੋਂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ 1400 ਰੁਪਏ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਹਿਮਾਚਲ ਦੇ ਸੇਬ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਸਤੇ ਸੇਬਾਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ। ਜਦੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਸੇਬ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਸਸਤੇ ਵੇਚੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਿਮਾਚਲ ਦੇ ਸੇਬਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਤੁਰਕੀ ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਅਗਸਤ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪੰਦਰਵਾੜੇ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਸੇਬਾਂ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ: ਯੂਨੀਅਨ ਸਟੇਟ ਫਲਾਵਰ, ਫਰੂਟ ਐਂਡ ਵੈਜੀਟੇਬਲ ਪ੍ਰੋਡਿਊਸਰ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹਰੀਸ਼ ਚੌਹਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੁਰਕੀ ਤੋਂ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਸੇਬ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੇਬ ਉਤਪਾਦਕਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਸੇਬਾਂ ਦੀ ਭਰਮਾਰ ਹੋਣ ਕਾਰਨ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੇਬਾਂ ਨੂੰ ਉਚਿਤ ਕੀਮਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਹੀ।
