Iran-Israel War: ਅੱਜ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿਚਕਾਰ ਜੰਗ ਦਾ ਸੱਤਵਾਂ ਦਿਨ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਤੇਲ ਸਪਲਾਈ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਆਪਣੀ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਦਾ ਲਗਭਗ 80 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਕੁਵੈਤ, ਕਤਰ, ਇਰਾਕ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿਚਕਾਰ ਜੰਗ ਕਾਰਨ, ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਤੋਂ ਤੇਲ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਬੰਦ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਪਹਿਲਾਂ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਰਾਹੀਂ ਭਾਰਤ ਆਉਂਦੇ ਸਨ
ਸਿਰਫ ਤੇਲ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਟਕਰਾਅ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਕਿਸ਼ਮਿਸ਼, ਅਖਰੋਟ, ਬਦਾਮ, ਅੰਜੀਰ, ਖੁਰਮਾਨੀ ਵਰਗੇ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ ਵੀ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਈਰਾਨ ਤੋਂ ਖਜੂਰ, ਮਮਰਾ ਬਦਾਮ, ਪਿਸਤਾ ਵਰਗੇ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ ਵੀ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਪਹਿਲਾਂ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਰਾਹੀਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ ਭੇਜਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਵਧਦੇ ਤਣਾਅ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਹੁਣ ਈਰਾਨ ਦੇ ਚਾਬਹਾਰ ਬੰਦਰਗਾਹ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ ਭੇਜਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿਚਕਾਰ ਜੰਗ ਕਾਰਨ, ਸੁੱਕੇ ਮੇਵਿਆਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਥੋਕ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਪੰਜ ਤੋਂ ਦਸ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਸੁੱਕੇ ਮੇਵਿਆਂ ਨੂੰ ਦੁਬਈ ਰਾਹੀਂ ਭਾਰਤ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ
ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਈਰਾਨ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵਿਆਂ ਨੂੰ ਦੁਬਈ ਰਾਹੀਂ ਭਾਰਤ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਦਰਅਸਲ, ਈਰਾਨ ਆਪਣੀ ਸਰਹੱਦ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਆਸਾਨ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਸੁੱਕੇ ਮੇਵਿਆਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਈਰਾਨ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇੱਥੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੁਬਈ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਦੁਬਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਵਪਾਰਕ ਕੇਂਦਰ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀਆਂ ਨੇ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਗੋਦਾਮ ਬਣਾਏ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਭਾਰਤੀ ਕਾਰੋਬਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵਿਆਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ ਕਰਿਆਨੇ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਧੀਰਜ ਵੀ. ਸਿੰਧਵਾਨੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਈਰਾਨ ਤੋਂ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵਿਆਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਘੱਟ ਗਈ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਇਸਨੂੰ ਜਲਦੀ ਬਹਾਲ ਨਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵੱਧ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਭਾਰਤ ਈਰਾਨ ਤੋਂ ਵੀ ਇਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ
ਸਿਰਫ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵਿਆਂ ਅਤੇ ਤੇਲ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਭਾਰਤ ਈਰਾਨ ਤੋਂ ਨਮਕ, ਗੰਧਕ, ਮਿੱਟੀ, ਪੱਥਰ, ਪਲਾਸਟਰ, ਚੂਨਾ ਅਤੇ ਸੀਮਿੰਟ, ਖਣਿਜ ਬਾਲਣ, ਪਲਾਸਟਿਕ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਉਤਪਾਦ, ਲੋਹਾ ਅਤੇ ਸਟੀਲ, ਜੈਵਿਕ ਰਸਾਇਣ, ਗੂੰਦ, ਰਾਲ ਅਤੇ ਲਾਖ ਵਰਗੇ ਉਤਪਾਦ ਵੀ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਵਪਾਰ
ਭਾਰਤ ਨੇ ਮਾਰਚ 2025 ਵਿੱਚ ਈਰਾਨ ਨੂੰ 130 ਮਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦਾ ਸਾਮਾਨ ਭੇਜਿਆ ਅਤੇ 43 ਮਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦਾ ਸਾਮਾਨ ਆਯਾਤ ਕੀਤਾ। ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੀ ਇਸੇ ਮਿਆਦ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 88.1 ਮਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ 41.5 ਮਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ 47.1 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਈਰਾਨ ਤੋਂ ਆਯਾਤ 23.6 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਘਟ ਕੇ 56.2 ਮਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਤੋਂ 13.3 ਮਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
