Air India plane crash report: ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਮੁੱਢਲੀ ਰਿਪੋਰਟ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ। ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਐਕਸੀਡੈਂਟ ਇਨਵੈਸਟੀਗੇਸ਼ਨ ਬਿਊਰੋ (AAIB) ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਈ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਖੁਲਾਸੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਜਹਾਜ਼ ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਕਿੰਟਾਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਸਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਨ ਦੋਵੇਂ ਇੰਜਣਾਂ ਦਾ ਬੰਦ ਹੋਣਾ ਸੀ। ਇਹ ਵੀ ਹੈਰਾਨੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਜਹਾਜ਼ ਨੇ ਲੋੜੀਂਦੀ ਉਚਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲਈ ਸੀ, ਪਰ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋਵੇਂ ਇੰਜਣ ‘ਰਨ’ ਤੋਂ ‘ਕਟਆਫ’ ਮੋਡ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ।
AAIB ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਪਾਇਲਟ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਦਾ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ। ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਉਡਾਣ ਬੋਇੰਗ ਡ੍ਰੀਮਲਾਈਨਰ 787-8 ਦੇ ਪਾਇਲਟ ਸੁਮਿਤ ਸੱਭਰਵਾਲ ਅਤੇ ਸਹਿ-ਪਾਇਲਟ ਕਲਾਈਵ ਕੁੰਦਰ ਨੇ ਇੰਜਣ ਬੰਦ ਹੋਣ ਬਾਰੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤੇ ਸਨ।
ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਤੋਂ ਕੀ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ
ਕੀ ਹੋਇਆ?
ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਦਾ ਇੱਕ ਬੋਇੰਗ 787-8 ਜਹਾਜ਼ (VT-ANB), ਜੋ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਤੋਂ ਲੰਡਨ (ਗੈਟਵਿਕ) ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਤੋਂ ਕੁਝ ਮਿੰਟ ਬਾਅਦ ਹੀ ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਹ ਹਾਦਸਾ 12 ਜੂਨ, 2025 ਨੂੰ ਦੁਪਹਿਰ 1:39 ਵਜੇ (IST) ਹੋਇਆ।
ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਕੌਣ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ?
ਭਾਰਤ ਦੇ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਐਕਸੀਡੈਂਟ ਇਨਵੈਸਟੀਗੇਸ਼ਨ ਬਿਊਰੋ (AAIB) ਨੇ ਜਾਂਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮਾਹਰ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ – ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ (NTSB), ਬ੍ਰਿਟੇਨ (AAIB-UK), ਪੁਰਤਗਾਲ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ।
ਕਿੰਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ?
ਕੁੱਲ 260 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ – 229 ਯਾਤਰੀ, 12 ਚਾਲਕ ਦਲ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ 19 ਲੋਕ। 1 ਯਾਤਰੀ ਗੰਭੀਰ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਇਆ, ਬਾਕੀ 67 ਨੂੰ ਮਾਮੂਲੀ ਜਾਂ ਕੋਈ ਸੱਟ ਨਹੀਂ ਲੱਗੀ। ਸਿਰਫ਼ 1 ਯਾਤਰੀ ਬਚਿਆ।
ਜਹਾਜ਼ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਜਹਾਜ਼ 2012 ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, GE GENx-1B ਇੰਜਣ ਲਗਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਇਸਦੇ ਰੱਖ-ਰਖਾਅ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੱਡੀ ਨੁਕਸ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ ਗਿਆ। ਉਡਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੁਝ ਮਾਮੂਲੀ ਤਕਨੀਕੀ ਬਿੰਦੂ ਸਰਗਰਮ ਸਨ, ਪਰ ਸਭ ਕੁਝ ਕਾਬੂ ਵਿੱਚ ਸੀ।
ਕਿੰਨਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ?
ਜਹਾਜ਼ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੜ ਗਿਆ ਅਤੇ ਤਬਾਹ ਹੋ ਗਿਆ। ਅੱਗ ਅਤੇ ਟੱਕਰ ਕਾਰਨ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਪੰਜ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ।
ਜਹਾਜ਼ ਕਿੱਥੇ ਡਿੱਗਿਆ?
ਇਹ ਰਨਵੇਅ ਤੋਂ ਸਿਰਫ਼ 1 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਬੀਜੇ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ ਦੇ ਹੋਸਟਲ ਨਾਲ ਟਕਰਾ ਗਿਆ। ਮਲਬਾ ਲਗਭਗ 1000 ਫੁੱਟ x 4000 ਫੁੱਟ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਮਿਲਿਆ।
ਫਲਾਈਟ ਰਿਕਾਰਡਰ (ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ)
ਇੱਕ ਰਿਕਾਰਡਰ ਤੋਂ 46 ਘੰਟਿਆਂ ਦਾ ਡੇਟਾ ਅਤੇ 2 ਘੰਟੇ ਦੀ ਆਡੀਓ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਮਿਲੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹਾਦਸੇ ਦਾ ਸਮਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਦੂਜਾ ਰਿਕਾਰਡਰ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਰਾਬ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਤੋਂ ਡੇਟਾ ਨਹੀਂ ਕੱਢਿਆ ਜਾ ਸਕਿਆ।
ਪਾਇਲਟ ਅਤੇ ATC ਗੱਲਬਾਤ
ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ 08:07 UTC ‘ਤੇ ਮਿਲੀ। ਦੋ ਮਿੰਟ ਬਾਅਦ 08:09 UTC ‘ਤੇ, ਪਾਇਲਟ ਨੇ “MAYDAY” ਕਾਲ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਸੀ।
ਫਲਾਈਟ ਵੇਰਵੇ
ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 230 ਯਾਤਰੀ ਅਤੇ 12 ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਸਨ। ਭਾਰ ਸੀਮਾ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸੀ ਅਤੇ ਕੋਈ ਖਤਰਨਾਕ ਸਮਾਨ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਦੋਵੇਂ ਪਾਇਲਟ ਉਡਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੰਦਰੁਸਤ ਸਨ।
ਹਾਦਸੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੀ ਸੀ?
ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ, ਦੋਵਾਂ ਇੰਜਣਾਂ ਦੇ ਬਾਲਣ ਕੱਟਆਫ ਸਵਿੱਚ ਬੰਦ ਹੋ ਗਏ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇੰਜਣ ਬੰਦ ਹੋ ਗਏ। ਕਾਕਪਿਟ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਪਾਇਲਟ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਸਵਿੱਚ ਕਿਸਨੇ ਬੰਦ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਨੇ “ਨਹੀਂ” ਵਿੱਚ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ। ਪਾਇਲਟਾਂ ਨੇ ਇੰਜਣਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਚਾਲੂ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਇੱਕ ਇੰਜਣ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਪਾਵਰ ਸਿਸਟਮ (RAT) ਆਪਣੇ ਆਪ ਚਾਲੂ ਹੋ ਗਿਆ।
