Iran-Israel War: ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਈਰਾਨ ‘ਤੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਜੂਨ ਵਿੱਚ ਰੂਸ ਤੋਂ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਖਰੀਦ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਜੂਨ ਵਿੱਚ ਰੂਸ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਤੇਲ ਦੀ ਖਰੀਦ ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਸਪਲਾਇਰ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਅਤੇ ਇਰਾਕ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਮਾਤਰਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਨੇ ਐਤਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਇਸ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨਾਲ ਜੁੜ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ 13 ਜੂਨ ਨੂੰ ਈਰਾਨੀ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਠਿਕਾਣਿਆਂ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਰੂਸ ਤੋਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 20 ਤੋਂ 22 ਲੱਖ ਬੈਰਲ ਤੇਲ ਦੀ ਖਰੀਦ
ਗਲੋਬਲ ਵਪਾਰ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਕੰਪਨੀ ਕੇਪਲਰ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਰਿਫਾਇਨਰੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਜੂਨ ਵਿੱਚ ਰੂਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ 20 ਤੋਂ 22 ਲੱਖ ਬੈਰਲ ਕੱਚਾ ਤੇਲ ਖਰੀਦ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅੰਕੜਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਇਹ ਇਰਾਕ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ, ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ (ਯੂਏਈ) ਅਤੇ ਕੁਵੈਤ ਤੋਂ ਖਰੀਦੀ ਗਈ ਕੁੱਲ ਮਾਤਰਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਮਈ ਵਿੱਚ ਰੂਸ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਦਾ ਤੇਲ ਆਯਾਤ 19.6 ਲੱਖ ਬੈਰਲ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ (bpd) ਸੀ। ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਦਰਾਮਦ ਵੀ ਜੂਨ ਵਿੱਚ ਵਧ ਕੇ 4,39,000 ਬੈਰਲ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਹੋ ਗਈ। ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਇਹ ਅੰਕੜਾ 2,80,000 ਬੈਰਲ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਸੀ।
2022 ਵਿੱਚ ਯੂਕਰੇਨ ‘ਤੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੂਸ ਤੋਂ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਖਰੀਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ
ਕਪਲਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆ ਤੋਂ ਦਰਾਮਦ ਲਈ ਪੂਰੇ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਭਗ 20 ਲੱਖ ਬੈਰਲ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਖਰੀਦ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ। ਭਾਰਤ, ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਤੇਲ ਆਯਾਤਕ ਅਤੇ ਖਪਤਕਾਰ, ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 51 ਲੱਖ ਬੈਰਲ ਕੱਚਾ ਤੇਲ ਖਰੀਦਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਰਿਫਾਇਨਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ ਵਰਗੇ ਬਾਲਣਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆ ਤੋਂ ਕੱਚਾ ਤੇਲ ਖਰੀਦਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਫਰਵਰੀ, 2022 ਵਿੱਚ ਯੂਕਰੇਨ ‘ਤੇ ਰੂਸੀ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਨੇ ਰੂਸ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਕੱਚਾ ਤੇਲ ਆਯਾਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਇਸਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਪੱਛਮੀ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਯੂਰਪੀਅਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਖਰੀਦਣ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨ ਕਾਰਨ ਰੂਸੀ ਤੇਲ ਹੋਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਸਸਤੀ ਕੀਮਤ ‘ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਸੀ। ਇਸ ਕਾਰਨ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਰੂਸੀ ਤੇਲ ਆਯਾਤ ਵਿੱਚ ਨਾਟਕੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ। ਇੱਕ ਸਮੇਂ, ਭਾਰਤ ਦਾ ਰੂਸ ਤੋਂ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦਾ ਆਯਾਤ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੀ ਘੱਟ ਸੀ। ਪਰ ਰੂਸ ਦੇ ਯੂਕਰੇਨ ‘ਤੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਵਧ ਕੇ 40-44 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੋ ਗਿਆ।
