ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਮੁੱਖ ਮੌਸਮਾਂ ਦਾ ਤਜਰਬਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ—ਸਰਦੀ, ਗਰਮੀ, ਪਤਝੜ ਅਤੇ ਬਸੰਤ। ਹਰ ਮੌਸਮ ਆਪਣੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ, ਰੂਪ ਅਤੇ ਦਿੱਖ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਮਹਿਸੂਸਾਤ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੌਸਮਾਂ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗੇ ਅਤੇ ਇਹ ਜਾਣਾਂਗੇ ਕਿ ਹਰ ਮੌਸਮ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
1. ਸਰਦੀ (Winter):
ਸਰਦੀ ਦਾ ਮੌਸਮ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਦਿਸੰਬਰ ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਉੱਤਰੀ ਪੱਛਮੀ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਅਤੇ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਸਰਦੀ ਵਧੀਕ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਮੀਨ ਮੱਧਮ ਤਾਪਮਾਨ -1 °C ਤੋਂ -15 °C ਤੱਕ ਹੂੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਹਿਮ ਦੀ ਬੂੰਦਾਂ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਅਤੇ ਧੁੰਦ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਰਹਿਣਾ ਆਮ ਹੈ।
ਸਰਦੀ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸਮਿਸ ਅਤੇ ਨਵਾਂ ਸਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਸੂਰਜ ਦੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗਰਮ ਕੱਪੜੇ ਅਤੇ ਹਾਟ ਡ੍ਰਿੰਕਸ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।
2. ਗਰਮੀ (Summer):
ਗਰਮੀ ਦਾ ਮੌਸਮ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮਾਰਚ ਤੋਂ ਜੂਨ ਤੱਕ ਰਿਹਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੌਸਮ ਸਮੁੰਦਰੀ ਤਟਾਂ, ਮਧਿਆ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਤਾਪਮਾਨ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ 40°C ਤੱਕ ਤਾਪਮਾਨ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਹੱਤਾਂ ਵਿੱਚ ਦੱਖਣੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀ ਅਤੇ ਘੱਟ ਆਦ੍ਰਤਾ ਸਿਰਫ ਮਾਨਸੂਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਗਰਮੀ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇੰਧਣ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਕੁਝ ਕਿਸ਼ਤ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਰਿਫਰੇਸ਼ਿੰਗ ਡ੍ਰਿੰਕਸ, ਆਈਸ ਕ੍ਰੀਮ ਅਤੇ ਟ੍ਰੈਵਲਿੰਗ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮਨਪਸੰਦ ਸ਼ੌਂਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
3. ਪਤਝੜ (Autumn):
ਪਤਝੜ ਦਾ ਮੌਸਮ ਸਿਤੰਬਰ ਤੋਂ ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ ਰਿਹਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੌਸਮ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਅਤੇ ਤਾਜ਼ਗੀ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਦਰੱਖਤਾਂ ਦੇ ਪੱਤੇ ਸੇਕਹੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੁਨਹਿਰੇ ਰੰਗ ਨਾਲ ਰੰਗੀਨ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਤਝੜ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਹਵਾਵਾਂ ਥੋੜੀ ਸੁਹਾਵਣੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੀ ਤਾਪਮਾਨ ਕਾਫੀ ਸਹਿਜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਮੌਸਮ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਰਿਆਲੀ ਅਤੇ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੇ ਰੰਗ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਪਤਝੜ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਿਉਹਾਰ ਵੀ ਮਨਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਦੀਵਾਲੀ ਅਤੇ ਦਸ਼ਹਰਾ।
4. ਬਸੰਤ (Spring):
ਬਸੰਤ ਮੌਸਮ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਫਰਵਰੀ ਤੋਂ ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਤਾਜ਼ਗੀ ਅਤੇ ਮਿੱਠੀ ਹਵਾਵਾਂ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਤੀ ਦੇ ਤੱਤ—ਧਰਤੀ, ਹਵਾ ਅਤੇ ਪਾਣੀ—ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਜਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਡੁਬਕੀ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਬਸੰਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਫੁੱਲ ਖਿਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਸੁਹਾਨੀ ਹਵਾ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਬਣਦਾ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਮੌਸਮ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ, ਪਰ ਬਸੰਤ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਤੀ ਦੀ ਖੂਬਸੂਰਤੀ ਅਤੇ ਪਿਆਰ ਭਰੀ ਹਵਾਵਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਈ ਜਸ਼ਨ ਅਤੇ ਮੇਲੇ ਵੀ ਇਸ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਮਨਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਹੋਲੀ ਅਤੇ ਬਸੰਤ ਪੰਚਮੀ।
ਨਤੀਜਾ:
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਰ ਮੌਸਮ ਦੀ ਆਪਣੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰ ਮੌਸਮ ਸਾਡੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਰਦੀ ਦਾ ਮੌਸਮ ਸਾਨੂੰ ਠੰਢੇ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਗਰਮੀ ਦਾ ਮੌਸਮ ਸਾਨੂੰ ਤਾਜ਼ਗੀ ਅਤੇ ਆਰਾਮ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਤਝੜ ਅਤੇ ਬਸੰਤ ਮੌਸਮ ਸਾਨੂੰ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਤੀ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਅਤੇ ਤਾਜ਼ਗੀ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
