ਗਾਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ 15 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੀ ਜੰਗ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਹਮਾਸ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਪੜਾਅਵਾਰ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੋਅ ਬਿਡੇਨ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਚੁਣੇ ਗਏ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਸਮਝੌਤੇ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਗਾਜ਼ਾ: ਪਿਛਲੇ 15 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੀ ਗਾਜ਼ਾ-ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਜੰਗ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਮਝੌਤਾ ਤਿਆਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੋਅ ਬਿਡੇਨ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਚੁਣੇ ਗਏ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਸਮਝੌਤੇ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਮਝੌਤਾ 19 ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਦਾ ਮਕਸਦ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਮੁੱਖ ਅੰਸ਼:
ਪਹਿਲਾ ਪੜਾਅ (ਸ਼ੁਰੂਆਤ):
ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਛੇ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਯੁੱਧਵਿਰਾਮ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਵਿੱਚੋਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਫੌਜਾਂ ਦੀ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵਾਪਸੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਹਮਾਸ ਦੁਆਰਾ ਰੱਖੇ ਗਏ 33 ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਬੰਧਕਾਂ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਹ ਬੰਧਕ ਔਰਤਾਂ, ਬੱਚੇ ਅਤੇ 50 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਪੁਰਸ਼ ਹਨ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵੀ ਆਪਣੇ ਕੈਦ ਖਾਣਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਫਲਸਤੀਨੀ ਕੈਦੀਆਂ ਨੂੰ ਰਿਹਾਅ ਕਰੇਗਾ।
ਦੂਜਾ ਪੜਾਅ (ਚਰਚਾ ਅਤੇ ਵਧੇਕ ਕਦਮ):
ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਦੇ 16ਵੇਂ ਦਿਨ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਬੰਧਕਾਂ ਦੀ ਰਿਹਾਈ, ਇੱਕ ਸਥਾਈ ਯੁੱਧਵਿਰਾਮ, ਅਤੇ ਗਾਜ਼ਾ ਤੋਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਫੌਜਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਵਾਪਸੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੇਗੀ।
ਤੀਜਾ ਪੜਾਅ (ਗਾਜ਼ਾ ਦਾ ਪੁਨਰ ਨਿਰਮਾਣ):
ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਅਖੀਰਲੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਮਰੇ ਹੋਏ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਅਤੇ ਮਿਸਰ, ਕਤਰ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਗਾਜ਼ਾ ਦੇ ਪੁਨਰ ਨਿਰਮਾਣ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਟ੍ਰੰਪ ਨੇ ਸਮਝੌਤੇ ‘ਤੇ ਕੀ ਕਿਹਾ?
ਨਵੇਂ ਚੁਣੇ ਗਏ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਸਮਝੌਤੇ ਦੀ ਸਤਿਹ ਦਿਲੋਂ ਵਡਿਆਈ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਮਝੌਤਾ ਸਿਰਫ਼ ਗਾਜ਼ਾ-ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਲਈ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਪੂਰੇ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਹੈ। ਟਰੰਪ ਨੇ ਟਰੂਥ ਸੋਸ਼ਲ ‘ਤੇ ਲਿਖਿਆ, “ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ਯਕੀਨ ਹੈ ਕਿ ਗਾਜ਼ਾ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਬਣੇਗਾ।”
ਜੰਗ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਹੋਈ ਬਰਬਾਦੀ:
ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ, ਜਿਸਦੀ ਜਨਸੰਖਿਆ 23 ਲੱਖ ਹੈ, ਵਿੱਚ 15 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਜੰਗ ਦੌਰਾਨ ਲਗਭਗ 90% ਲੋਕ ਬੇਘਰ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਹੁਣ ਤੱਕ 46,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਫਲਸਤੀਨੀ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਗੁਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾਏ:
ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਯੂਰਪ ਦੌਰਾ ਛੱਡ ਕੇ ਤੁਰੰਤ ਵਾਪਸੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਸਮਝੌਤੇ ‘ਤੇ ਚਰਚਾ ਅਤੇ ਵੋਟਿੰਗ ‘ਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣਗੇ। ਇਹ ਵੋਟਿੰਗ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।
ਸਮਝੌਤੇ ਦੀ ਮਹੱਤਾ:
ਇਹ ਸਮਝੌਤਾ ਮਿਸਰ ਅਤੇ ਕਤਰ ਦੀ ਵਿਚੋਲਗੀ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਨਾਲ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ-ਈਰਾਨ ਜੰਗ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹੋਵੇਗਾ।
