Account Safety: ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਹੇ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧਾਂ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਮ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਚੇਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਾਈਬਰ ਕ੍ਰਾਈਮ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਪੋਰਟਲ (NCCRP) ਨੇ ਪਾਸਵਰਡ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੰਬੰਧੀ ਕੁਝ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੁਝਾਅ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਾਸਵਰਡ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਤੱਕ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕ ਔਨਲਾਈਨ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਧੋਖੇਬਾਜ਼ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਦੀ ਕਮਾਈ ਚੋਰੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਰ ਰੋਜ਼ 6,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਸਾਈਬਰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।
ਕਈ ਵਾਰ ਲੋਕ ਅਣਜਾਣੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਇਸ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਪਰਾਧੀ ਸੋਸ਼ਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਵਰਗੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਫਸਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਕਮਜ਼ੋਰ ਪਾਸਵਰਡ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪਾਸਵਰਡ ਕਿਉਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ?
ਪਾਸਵਰਡ ਤੁਹਾਡੀ ਡਿਜੀਟਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕੰਧ ਹੈ। ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਬੈਂਕ, ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਹੋਰ ਔਨਲਾਈਨ ਖਾਤਿਆਂ ਨੂੰ ਤਾਲੇ ਵਾਂਗ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇੱਕ ਗੁੰਮ ਹੋਈ ਚਾਬੀ ਘਰੇਲੂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਜੋਖਮ ਵਿੱਚ ਪਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇੱਕ ਕਮਜ਼ੋਰ ਪਾਸਵਰਡ ਇੱਕ ਹੈਕਰ ਨੂੰ ਤੁਹਾਡੀ ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਪਾਸਵਰਡਾਂ ਸੰਬੰਧੀ 5 ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲਾਂ ਯਾਦ ਰੱਖੋ
ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਪਾਸਵਰਡ ਬਣਾਓ
NCCRP ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਸਵਰਡ ਅਜਿਹਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਅੱਖਰ, ਨੰਬਰ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅੱਖਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ। ਪਾਸਵਰਡ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 8 ਅੱਖਰ ਲੰਬਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੇ AI ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਲੰਮਾ ਅਤੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਪਾਸਵਰਡ ਤੁਹਾਡੇ ਡੇਟਾ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਹਰੇਕ ਖਾਤੇ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਪਾਸਵਰਡ ਰੱਖੋ
ਇੱਕੋ ਪਾਸਵਰਡ ਨੂੰ ਕਈ ਖਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤਣਾ ਖ਼ਤਰੇ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬੈਂਕਿੰਗ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਖਾਤਿਆਂ ਲਈ। ਜੇਕਰ ਇੱਕ ਖਾਤਾ ਹੈਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਵੀ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪੈ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਆਪਣਾ ਪਾਸਵਰਡ ਅਤੇ OTP ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਨਾ ਕਰੋ
ਕਦੇ ਵੀ ਆਪਣਾ ਪਾਸਵਰਡ, OTP, ਪਿੰਨ ਅਤੇ ਡੈਬਿਟ/ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਦਾ CVV ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਨਾ ਕਰੋ। ਧੋਖੇਬਾਜ਼ ਅਕਸਰ ਇਸ ਜਾਣਕਾਰੀ ਰਾਹੀਂ ਤੁਹਾਡੇ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪਾਸਵਰਡ ਬਦਲੋ
ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਬੈਂਕਿੰਗ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਾਸਵਰਡ ਬਦਲਦੇ ਰਹੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਹੈਕਰਾਂ ਲਈ ਪਾਸਵਰਡ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਉਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਜਨਤਕ Wi-Fi ਤੋਂ ਬਚੋ
ਸਾਈਬਰ ਕ੍ਰਾਈਮ ਪੋਰਟਲ ਨੇ ਜਨਤਕ Wi-Fi ਨੈੱਟਵਰਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਬੈਂਕਿੰਗ ਜਾਂ ਵਿੱਤੀ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਅਪਰਾਧੀ ਅਜਿਹੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਨੈੱਟਵਰਕਾਂ ‘ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਚੋਰੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਮੇਸ਼ਾ ਨਿੱਜੀ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਕਨੈਕਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।