ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਮਿਆਰ ਵਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਆਪਣੇ ਪੀਐਚਡੀ ਕਾਰਜਕ੍ਰਮਾਂ ਲਈ ਆਨਲਾਈਨ ਮਾਡਲਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਕੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਆਸਾਨ ਅਤੇ ਅਧੁਨਿਕ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਕੁਸ਼ਲ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਆਨਲਾਈਨ ਪੀਐਚਡੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਲੈਵਲ ਪੜਾਈ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਦੇ ਨਾਲ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦੇ ਮੌਕੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਰਕਾਰੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ:
1. Indira Gandhi National Open University (IGNOU)
ਇੰਡਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਓਪਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (IGNOU) ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਆਨਲਾਈਨ ਪੀਐਚਡੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੀ ਲੀਡਰ ਹੈ। ਇਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਪੀਐਚਡੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਆਨਲਾਈਨ ਪੜਾਈ ਦੇ ਅਦ्भੁਤ ਮੌਕੇ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
2. University of Delhi (DU)
ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (DU) ਭਾਰਤ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਰਕਾਰੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਹੈ, ਜੋ ਆਨਲਾਈਨ ਪੀਐਚਡੀ ਕੋਰਸ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪੀਐਚਡੀ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
3. Jawaharlal Nehru University (JNU)
ਜਵਾਹਰਲਾਲ ਨੇਹਰੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (JNU) ਨੇ ਆਪਣੀ ਆਨਲਾਈਨ ਪੀਐਚਡੀ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਘਰ ਬੈਠੇ ਹੀ ਆਪਣੀ ਪੀਐਚਡੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਤੋਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
4. Banaras Hindu University (BHU)
ਬਨਾਰਸ ਹਿੰਦੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (BHU) ਨੇ ਵੀ ਆਨਲਾਈਨ ਪੀਐਚਡੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਪੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਸੁਵਿਧਾ ਦਿਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਉਚੇ ਪੱਧਰ ਦੀ ਪੜਾਈ ਅਤੇ ਖੋਜ ਦੇ ਮੌਕੇ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
5. University of Madras
ਮਦਰਾਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਹੈ ਜੋ ਆਨਲਾਈਨ ਪੀਐਚਡੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਮਕਸਦ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਨਾਲ ਉੱਚ ਅਧਿਐਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ।
6. Dr. B.R. Ambedkar Open University (BRAOU)
ਡਾ. ਬੀ.ਆਰ. ਅੰਬੇਡਕਰ ਓਪਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (BRAOU) ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਨਲਾਈਨ ਪੀਐਚਡੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਹੈ। ਇਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਮਕਸਦ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਉਚੀ ਵਿਦਿਆ ਅਤੇ ਖੋਜ ਦੇ ਮੌਕੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ।
7. Savitribai Phule Pune University (SPPU)
ਸਾਵਿਤ੍ਰੀਬਾਈ ਫੂਲੇ ਪੁਣੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (SPPU) ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਆਨਲਾਈਨ ਪੀਐਚਡੀ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪੀਐਚਡੀ ਕਾਰਜਕ੍ਰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਖਿਆਤ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਉੱਚ-ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਮਾਹਰ ਹੈ।
8. Aligarh Muslim University (AMU)
ਅਲਿਗੜ੍ਹ ਮਸਲਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (AMU) ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਰਕਾਰੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਹੈ ਜੋ ਪੀਐਚਡੀ ਦੇ ਆਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ-ਪੱਧਰੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦੇ ਮੌਕੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ।
9. University of Calcutta
ਕਲਕੱਤਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵੀ ਆਪਣੀ ਆਨਲਾਈਨ ਪੀਐਚਡੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਗਹਿਰਾਈ ਨਾਲ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
10. Osmania University
ਓਸਮਾਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਨਲਾਈਨ ਪੀਐਚਡੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਤਕਨੀਕੀ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅਹਮ ਹੈ।ਸਰਹਾਨਾ:
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਆਨਲਾਈਨ ਪੀਐਚਡੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੀ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮੁਤਾਬਕ ਅਤੇ ਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪੀਐਚਡੀ ਪੱਧਰ ਦੇ ਗਹਿਰੇ ਅਧਿਐਨ ਅਤੇ ਖੋਜ ਕਰਵਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਰੂਪਾਂਤਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
