Rajnath singh at Bhuj;ਭਾਰਤ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਭੁਜ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਿੰਦੂਰ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਲਈ ਹਵਾਈ ਯੋਧਿਆਂ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਇੱਥੇ ਆਪਣੇ ਸੰਬੋਧਨ ਵਿੱਚ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ‘ਤੇ ਚੁਟਕੀ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ, ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਾਸ਼ਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਲੱਗਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਿੰਦੂਰ ਦੌਰਾਨ ਤੁਸੀਂ ਜੋ ਵੀ ਕੀਤਾ, ਉਸ ਨੇ ਸਾਰੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਣ ਦਿਵਾਇਆ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਜਾਂ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ। ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਲਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਵਧ ਰਹੇ ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਕੁਚਲਣ ਲਈ ਸਿਰਫ 23 ਮਿੰਟ ਕਾਫ਼ੀ ਸਨ। ਤੁਸੀਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਾਸ਼ਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਲੱਗਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।’ ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਂ ਪਹਿਲਗਾਮ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਾਰੇ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਅਤੇ ‘ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਿੰਦੂਰ’ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਹੀਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਾਡੇ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ਸਲਾਮ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਜ਼ਖਮੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨੂੰ ਵੀ ਸਲਾਮ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਅਤੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਅੱਗੇ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਉਹ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਣ। ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਮੈਨੂੰ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਾਂਹ ਭੁਜ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਮਾਣ ਹੈ। ਇਹ ਭੁਜ 1965 ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਰੁੱਧ ਸਾਡੀ ਜਿੱਤ ਦਾ ਗਵਾਹ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਭੁਜ 1971 ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਰੁੱਧ ਸਾਡੀ ਜਿੱਤ ਦਾ ਗਵਾਹ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਅੱਜ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ, ਇਹ ਭੁਜ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਰੁੱਧ ਸਾਡੀ ਜਿੱਤ ਦਾ ਗਵਾਹ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੂ ਹੈ, ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਸੈਨਿਕਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਇੱਕ ਅਟੱਲ ਇਰਾਦਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸਲਾਮ ਕਰਦਾ ਹਾਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹਵਾਈ ਯੋਧੇ, ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸੈਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਬੀਐਸਐਫ ਦੇ ਸਾਰੇ ਬਹਾਦਰ ਸੈਨਿਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ਕੱਲ੍ਹ ਹੀ, ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਬਹਾਦਰ ਫੌਜੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਆਇਆ ਹਾਂ। ਅਤੇ ਅੱਜ, ਮੈਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਕੱਲ੍ਹ ਮੈਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਸੀ। ਅੱਜ ਮੈਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਹਵਾਈ ਯੋਧਿਆਂ ਅਤੇ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਦੋਵਾਂ ਮੋਰਚਿਆਂ ‘ਤੇ ਉੱਚ ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਉੱਚ ਉਤਸ਼ਾਹ ਦੇਖ ਕੇ, ਮੈਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਯਕੀਨ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਾਹਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹਨ।
23 ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਚਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਦਹਿਸ਼ਤ ਦਾ ਅਜਗਰ
‘ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਿੰਦੂਰ’ ਦੌਰਾਨ ਤੁਸੀਂ ਜੋ ਕੀਤਾ, ਉਸ ਨੇ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਮਾਣ ਨਾਲ ਭਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਲਈ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਵਧ ਰਹੇ ਦਹਿਸ਼ਤ ਦੇ ਅਜਗਰ ਨੂੰ ਕੁਚਲਣ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ 23 ਮਿੰਟ ਹੀ ਕਾਫ਼ੀ ਸਨ। ਮੈਂ ਗਲਤ ਨਹੀਂ ਹੋਵਾਂਗਾ ਜੇਕਰ ਮੈਂ ਇਹ ਕਹਾਂ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਾਸ਼ਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਜਿੰਨਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੇ ਦੁਆਰਾ ਸੁੱਟੀਆਂ ਗਈਆਂ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਦੀ ਗੂੰਜ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਨੇ ਸੁਣੀ। ਅਤੇ ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਗੂੰਜ ਸਿਰਫ਼ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਦੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਉਹ ਗੂੰਜ ਤੁਹਾਡੀ ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਤਾਕਤ ਦੀ ਸੀ। ‘ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਿੰਦੂਰ’ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੁਆਰਾ ਨਿਭਾਈ ਗਈ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਗੋਂ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਵਾਈ ਵਿੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਦੁਸ਼ਮਣ ‘ਤੇ ਹਾਵੀ ਹੋਏ ਹੋ ਬਲਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਫਲ ਹੋਏ ਹੋ। ਸਾਡੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੇ ਅੱਤਵਾਦ ਵਿਰੁੱਧ ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਸਾਡੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ‘ਸਕਾਈ ਫੋਰਸ’ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਆਪਣੀ ਬਹਾਦਰੀ, ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨ ਨਾਲ ਅਸਮਾਨ ਦੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਅਤੇ ਉੱਚੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ ਨੂੰ ਛੂਹਿਆ ਹੈ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਹਰ ਕੋਨੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ
ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਕੋਈ ਛੋਟੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਹਰ ਕੋਨੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਬਤ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਹਾਲਾਤ ਇਹ ਹਨ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਇੱਥੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਹਰ ਕੋਨੇ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹਨ। ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਨੌਂ ਅੱਤਵਾਦੀ ਟਿਕਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਾਰਵਾਈ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਈ ਏਅਰਬੇਸ ਤਬਾਹ ਹੋ ਗਏ।
‘ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਿੰਦੂਰ’ ਦੌਰਾਨ, ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਬਹਾਦਰੀ ਦਿਖਾਈ ਹੈ ਬਲਕਿ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਸਬੂਤ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੱਥ ਦਾ ਸਬੂਤ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਭਾਰਤ ਦੀ ਯੁੱਧ ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੋਵੇਂ ਬਦਲ ਗਏ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਲੈ ਗਏ ਹੋ। ਇਹ ਇੱਕ ਸੁਨੇਹਾ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਭਾਰਤ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਥਿਆਰਾਂ ਅਤੇ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਹਥਿਆਰ ਵੀ ਸਾਡੀ ਫੌਜੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਏ ਹਨ। ਹੁਣ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਹੱਥਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਥਿਆਰ ਵੀ ਅਚੱਲ ਅਤੇ ਅਭੇਦ ਹਨ।
ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਖੁਦ ‘ਬ੍ਰਹਮੋਸ’ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣੀ ਕਹਾਵਤ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਹੈ। “ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਤਾਰੇ ਦਿਖਾਉਣਾ”। ਪਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਣੀ ਬ੍ਰਹਮੋਸ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਨੇ ਰਾਤ ਦੇ ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਦੁਸ਼ਮਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਦਿਨ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦਿਖਾਈ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਹਰ ਪਾਸੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ‘ਆਕਾਸ਼’ ਅਤੇ ਡੀਆਰਡੀਓ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹੋਰ ਰਾਡਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ।
ਬ੍ਰਹਮੋਸ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਨੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਦਿਖਾਈ ਰੌਸ਼ਨੀ
ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਤੁਸੀਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਅੱਤਵਾਦੀ ਢਾਂਚੇ ਵਿਰੁੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਫਿਰ ਤਬਾਹ ਹੋਏ ਅੱਤਵਾਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉੱਥੋਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਆਮ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਤੋਂ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਟੈਕਸ ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ ‘ਜੈਸ਼-ਏ-ਮੁਹੰਮਦ’ ਦੇ ਮੁਖੀ ਮਸੂਦ ਅਜ਼ਹਰ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 14 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇਣ ਲਈ ਖਰਚ ਕਰੇਗੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੁਆਰਾ ਨਾਮਜ਼ਦ ਅੱਤਵਾਦੀ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅੱਤਵਾਦੀ ਫੰਡਿੰਗ ਲਈ ਆਈਐਮਐਫ ਫੰਡਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੇਗਾ, ਭਾਰਤ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਈਐਮਐਫ ਇਸ ‘ਤੇ ਮੁੜ ਵਿਚਾਰ ਕਰੇ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਫੰਡ ਦੇਣਾ ਬੰਦ ਕਰੇ।
ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮੁਰੀਦਕੇ ਅਤੇ ਬਹਾਵਲਪੁਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ‘ਲਸ਼ਕਰ-ਏ-ਤੋਇਬਾ ਅਤੇ ਜੈਸ਼-ਏ-ਮੁਹੰਮਦ’ ਦੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਯਕੀਨਨ, ਆਈਐਮਐਫ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਅੱਤਵਾਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਫੰਡ ਦੇਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਕੀ ਇਹ ਉਹੀ ਕੰਮ ਹੈ ਜੋ ਆਈਐਮਐਫ ਨੇ ਕੀਤਾ ਹੈ?
