Shashi Tharoor: ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਮਾਗਮ ਦੌਰਾਨ, ਇੱਕ ਹਾਸੋਹੀਣਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਜਦੋਂ ਕਾਂਗਰਸ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਸ਼ਸ਼ੀ ਥਰੂਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਣ ਵਾਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਈਸ਼ਾਨ ਥਰੂਰ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੱਡੀ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਥਰੂਰ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਿੰਦੂਰ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਸਰਬ-ਪਾਰਟੀ ਵਫ਼ਦ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਵਫ਼ਦ ਭਾਰਤ ਦੁਆਰਾ 22 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਪਹਿਲਗਾਮ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅੱਤਵਾਦ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਇੱਕ ਕੂਟਨੀਤਕ ਯਤਨ ਹੈ।
ਨਿਊਯਾਰਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ, ਥਰੂਰ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਕੀ ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਵਫ਼ਦ ਤੋਂ ਪਹਿਲਗਾਮ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਦੇ ਸਬੂਤ ਮੰਗੇ? ਥਰੂਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਖੁਸ਼ੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਮੁੱਦਾ ਉਠਾਇਆ। ਮੈਂ ਵਾਅਦਾ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਮੈਂ ਇਹ ਸਵਾਲ ਨਹੀਂ ਪੁੱਛਿਆ। ਇਹ ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਗੱਲ ਹੈ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸੇ ਲਈ ਕਿਸੇ ਨੇ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਮੰਗਿਆ। ਫਿਰ ਵੀ, ਮੈਂ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰ ਦੇਵਾਂ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ ਸਬੂਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਕਦਮ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ।
ਜੂਨੀਅਰ ਥਰੂਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੇਸ਼ੱਕ ਮੈਂ ਇਹ ਸਵਾਲ ਆਪਣੀ ਨਿੱਜੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਿੱਚ ਪੁੱਛ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਅਗਲੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ‘ਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨਮਸਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋਇਆ ਹਾਂ। ਪੁੱਤਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਯਤਨਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਕੀ ਤੁਹਾਡੇ ਕਿਸੇ ਵਾਰਤਾਕਾਰ ਨੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਰੁੱਧ ਸਬੂਤ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ?
Shashi Tharoor ਦਾ ਜਵਾਬ
ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਸ਼ਸ਼ੀ ਥਰੂਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਹਾਂ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਮੁੱਦਾ ਉਠਾਇਆ, ਈਸ਼ਾਨ। ਮੈਂ ਉਸਨੂੰ ਇਹ ਪੁੱਛਣ ਲਈ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ, ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਨਾਲ ਅਜਿਹਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।’ ਉਸਨੇ ਅੱਗੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ, ‘ਬਹੁਤ ਹੀ ਬਸ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਮੰਗੇ ਗਏ ਸਨ। ਮੀਡੀਆ ਨੇ ਦੋ ਜਾਂ ਤਿੰਨ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਪੁੱਛਿਆ ਹੈ। ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਭਾਰਤ ਠੋਸ ਸਬੂਤਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।’ ਕਾਂਗਰਸ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਮਰੀਕੀ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਦਿਵਾਇਆ ਕਿ ਓਸਾਮਾ ਬਿਨ ਲਾਦੇਨ ਇੱਕ ਫੌਜੀ ਕੈਂਪ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਘਰ ਵਿੱਚ ਮਿਲਿਆ ਸੀ।
ਕੁਝ ਕਾਰਨ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡਾ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ। ਪਹਿਲਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵੱਲੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲਿਆਂ ਦੀ 37 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਲੰਬੀ ਲੜੀ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮੇਰਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਇਹ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲੇ ਹਨ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਕਥਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਓਸਾਮਾ ਬਿਨ ਲਾਦੇਨ ਕਿੱਥੇ ਸੀ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਹ ਛਾਉਣੀ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫੌਜੀ ਕੈਂਪ ਦੇ ਕੋਲ ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਘਰ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹੈ। ਮੁੰਬਈ ਹਮਲੇ – ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨਾਲ ਕੁਝ ਵੀ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ, ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਕੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਭੇਜਣਗੇ, ਉਹ ਇਸ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਨਗੇ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਹ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਰੰਗੇ ਹੱਥੀਂ ਨਹੀਂ ਫੜੇ ਜਾਂਦੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ।
ਕਾਂਗਰਸ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਸ਼ਸ਼ੀ ਥਰੂਰ ਨੇ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੇ ਦਾਅਵੇ ‘ਤੇ ਕੀ ਕਿਹਾ?
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਜੰਗਬੰਦੀ ‘ਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੇ ਦਾਅਵੇ ‘ਤੇ, ਕਾਂਗਰਸ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਸ਼ਸ਼ੀ ਥਰੂਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵਿਚੋਲਗੀ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘ਸਾਨੂੰ ਵਿਚੋਲਗੀ ਵਰਗੀ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਤੁਸੀਂ ਦੋ ਧਿਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਮਾਨਤਾ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਜੋ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅੱਤਵਾਦ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਪੀੜਤਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਈ ਸਮਾਨਤਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ। ਇੱਕ ਦੇਸ਼ ਜੋ ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਪਨਾਹ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਦੇਸ਼ ਜਿੱਥੇ ਬਹੁ-ਪਾਰਟੀ ਲੋਕਤੰਤਰ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਈ ਸਮਾਨਤਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ।’
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਨਾਲ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਡੀਸੀ ਪਹੁੰਚੇ ਥਰੂਰ ਨੇ ਜੰਗਬੰਦੀ ਵਿੱਚ ਟਰੰਪ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, “ਅਸੀਂ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਕਦੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵਿਚੋਲਗੀ ਲਈ ਨਹੀਂ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਸਾਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਕੀ ਕਿਹਾ, ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਥਰੂਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਅਸੀਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਪਣੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜਿੰਨਾ ਚਿਰ ਉਹ ਅੱਤਵਾਦ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣਗੇ, ਅਸੀਂ ਤਾਕਤ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਾਂਗੇ। ਇਸ ਲਈ ਕਿਸੇ ਤੀਜੀ ਧਿਰ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ।
‘ਜੇਕਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਿੱਤ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਪਾਰਟੀ ਵਿਰੋਧੀ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਤੋਂ ਸਵਾਲ ਕਰੋ’
ਪਹਿਲਗਾਮ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਟੈਂਡ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੀ ਹੀ ਪਾਰਟੀ ਵੱਲੋਂ ਆਲੋਚਨਾ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਏ ਥਰੂਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਜੋ ਲੋਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਿੱਤ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਨੂੰ ਪਾਰਟੀ ਵਿਰੋਧੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਸਮਝਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਤੋਂ ਸਵਾਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਕਰਦੇ ਹੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਮਤਭੇਦ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਅਸੀਂ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਰਤੀ ਹਾਂ। ਕੁਝ ਕਾਂਗਰਸੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਥਰੂਰ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਦਿਤ ਰਾਜ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਜਪਾ ਦਾ ਸੁਪਰ ਬੁਲਾਰਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਹੈ।
