Earthquake in Delhi NCR ;- ਦਿੱਲੀ-ਐਨ.ਸੀ.ਆਰ. ’ਚ ਅੱਜ ਸਵੇਰੇ 5:37 ਵਜੇ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਤੇਜ਼ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਵਰਤਾ 4.0 ਮਾਪੀ ਗਈ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਕੇਂਦਰ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਧੌਲਾ ਕੁਆਂ ਨੇੜੇ ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਝਟਕੇ ਇੰਨੇ ਤੇਜ਼ ਸਨ ਕਿ ਇਮਾਰਤਾਂ ਹਿੱਲਣ ਲੱਗੀਆਂ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਦਹਿਸ਼ਤ ’ਚ ਆ ਕੇ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਆਏ।
13 ਘੰਟਿਆਂ ’ਚ 10 ਵਾਰ ਹਿੱਲੀ ਧਰਤੀ
ਸਿਰਫ ਦਿੱਲੀ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਪਿਛਲੇ 13 ਘੰਟਿਆਂ ’ਚ ਤਿੱਬਤ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਬਿਹਾਰ ਤਕ ਕਈ ਸਥਾਨਾਂ ’ਤੇ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਤਿੱਬਤ ’ਚ 16 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ 3:52 ਵਜੇ 3.5 ਤੀਵਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 9:58, 11:59 ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਾਰ ਵੀ ਧਰਤੀ ਕੰਬੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਭੂਚਾਲਾਂ ਦੀ ਤੀਵਰਤਾ 3.5 ਤੋਂ 4.5 ਤਕ ਸੀ।
ਭੂਚਾਲ ਹੋਰ ਕਿਥੇ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ?
• ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ – 2.8 ਤੀਵਰਤਾ (ਗਹਿਰਾਈ: 10 ਕਿਮੀ)
• ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾਡ਼ੀ – 4.3 ਤੀਵਰਤਾ (ਗਹਿਰਾਈ: 35 ਕਿਮੀ)
• ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ, ਤਿੱਬਤ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿਸੇ – ਵੀ ਹੋਰ ਝਟਕੇ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੇ ਗਏ।
ਦਿੱਲੀ ’ਚ ਭੂਚਾਲ ਕਿਉਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ?
ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, ਦਿੱਲੀ ਭੂਕੰਪੀ ਜੋਨ-4 ’ਚ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਉੱਚ-ਖਤਰੇ ਵਾਲਾ ਖੇਤਰ ਹੈ। ਇਹ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਨਿਰੰਤਰ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਚਪੇਟ ’ਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਹਿਮਾਲਿਆ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਯੂਰੇਸ਼ੀਆਈ ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਪਲੇਟਾਂ ਦੇ ਟਕਰਾਅ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਇਸ ਇਲਾਕੇ ’ਚ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦੇ ਕਿਵੇਂ ਹਨ?
ਧਰਤੀ ਦੀ ਪੋੜ੍ਹ ਕਈ ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਪਲੇਟਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਹਿਲਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਪਲੇਟਾਂ ਆਪਸ ’ਚ ਟਕਰਾਉਂਦੀਆਂ ਜਾਂ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਦੀ ਹੇਠਾਂ ਸਰਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਤਣਾਅ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਦ ਇਹ ਤਣਾਅ ਇੱਕ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਭੂਚਾਲ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਦਿੱਲੀ ’ਚ ਵੱਡੇ ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਖਤਰਾ?
ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ‘Fault Lines’ (ਭ੍ਰੰਸ਼ ਰੇਖਾਵਾਂ) ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ ਇਕੱਠਾ ਹੋਣ ਨਾਲ ਭੂਚਾਲ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਰੇਤੀਲੀ ਅਤੇ ਜਲੋੜ ਹੋਣ ਕਰਕੇ, ਵੱਡੇ ਭੂਚਾਲ ਦੌਰਾਨ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਨਤੀਜਾ
ਦਿੱਲੀ-ਐਨ.ਸੀ.ਆਰ. ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਈ ਹਿਸਿਆਂ ’ਚ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ ’ਚ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਭੂ-ਸੰਰਚਨਾ ਅਤੇ ਜੋਨ-4 ’ਚ ਹੋਣ ਕਰਕੇ, ਭਵਿੱਖ ’ਚ ਵੀ ਇੱਥੇ ਵੱਡੇ ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਸੰਭਾਵਨਾ ਬਨੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭੂਚਾਲ ਦੌਰਾਨ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਪਨਾਹ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
